Wat gaan we ervoor doen?

Ruimtelijk beleid

Doel 1: Opstellen ruimtelijk beleid onder de Omgevingswet.

Activiteiten:

• Vaststellen Omgevingsvisie en opstellen eerste programma's.
• Actualiseren handboek Openbare Ruimte.
• Opstellen van een Gebiedsvisie en plan Leidschendammerhout.
• Het opstellen van een Volkshuisvestingsprogramma in nauwe samenspraak met onze maatschappelijke partners.
• In het Duin Horst en Weide programma werken we met de regio aan groenblauwe dooraderingsprojecten.
• We stellen een omgevingsprogramma op voor spelen, ontmoeten en sporten in de openbare ruimte.

Toelichting:
Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Om binnen de kaders van de wet richting te geven aan de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente, initiatieven van inwoners, ondernemers en maatschappelijke- en marktpartijen te kunnen beoordelen en vergunningen te verlenen voor activiteiten in de fysieke leefomgeving wordt ruimtelijk beleid opgesteld en actueel gehouden. Producten zijn onder andere de Omgevingsvisie, Omgevingsplan, thematische omgevingsprogramma’s en gebiedsprogramma’s.

Begin 2026 stelt de gemeente de Omgevingsvisie vast met een omgevings-effectrapportage (O.E.R.), na de vaststelling in 2024 van de Koersnotitie. Deze visie beschrijft het toekomstbeeld van Leidschendam-Voorburg richting 2050. Dit vormt het kader voor alle fysieke ontwikkelingen. Voor Stompwijk wordt aanvullend een gebiedsprogramma opgesteld, waarbij moties over het buitengebied worden meegenomen. De visie wordt tot stand gebracht in samenwerking met inwoners, bedrijven, organisaties en het onderwijs. Daarnaast wordt een start gemaakt met de programma's die benoemd worden in de Omgevingsvisie.
Ook starten we met het actualiseren en uitbreiden van het handboek openbare ruimte waarin het integrale openbare ruimte beleid (groen, infrastructuur, spelen etc.) wordt vertaald naar concrete inrichtingsprincipes en materiaalgebruik ten behoeve van een schone, veilige en functionele openbare ruimte. Het handboek draagt bij aan een duurzame, goed beheerbare en aantrekkelijke openbare ruimte. Onder andere duurzaamheidsprincipes, regie op de ondergrond, klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulariteitmaatregelen krijgen meer aandacht in het handboek.

We zetten ons in voor een groene Vlietzone conform het Toekomstbeeld voor de Vlietzone. De Leidschendammerhout vormt, als onderdeel van de Vlietzone en Duin Horst en Weide een essentieel onderdeel van de groenstructuur binnen de gemeente Leidschendam-Voorburg. Het gebied biedt ruimte voor natuurontwikkeling in combinatie met recreatie. Door de toenemende ruimtelijke druk vanuit de omliggende gemeenten, ontstaat er een groeiende noodzaak om een integrale visie voor dit gebied te formuleren. Deze visie zal dienen als basis voor een uitvoeringsplan, met als doel de Leidschendammerhout te ontwikkelen tot een aantrekkelijk gebied waar natuurontwikkeling en recreatie hand in hand gaan. Daarbij is het behoud en de versterking van de groene verbindingsstructuur van groot belang. We zetten ons daarmee in voor een groene Vlietzone conform het Toekomstbeeld voor de Vlietzone.

We werken aan een volkshuisvestingsprogramma, dat aansluit op het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting. In dit voorstel ligt meer nadruk op de koppeling tussen wonen, zorg en ondersteuning. Met deze nieuwe wet vervalt de gemeentelijke woonvisie. Het gemeentelijk woonbeleid blijft wel belangrijk: het vormt de basis voor afspraken met woningcorporaties en voor regels over woningbouw, woonruimteverdeling en woningsplitsing. Het bepalen van hoeveel woningen er komen en waar die gebouwd worden, gebeurt in de Omgevingsvisie.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Vaststelling van de Omgevingsvisie.

Streefwaarde: Eerste kwartaal 2026 vastgesteld.

• Indicator 2: Basisboek openbare ruimte met dynamische component om in te kunnen spelen op nieuw en geactualiseerd beleid en ontwikkelingen binnen de verschillende vakgebieden.

Streefwaarde: Eind 2026 gereed.

• Indicator 3: Start van het Volkshuisvestingsprogramma.

Streefwaarde: Het eerste kwartaal van 2026 in werking.

• Indicator 4: Uitwerking van de visie Leidschendammerhout samen met betrokkenen.

Streefwaarde: In 2026 vertaald in een uitvoeringsplan.

• Indicator 5: Vaststelling van het Gebiedsprogramma Stompwijk.

Streefwaarde: Gereed in 2026.

Doel 2: Vaststellen Omgevingsplan.

Activiteit:

• Toewerken naar Omgevingsplan voor het stedelijk gebied.

Toelichting:
We werken toe naar een volledig omgevingsplan in 2032. Dat betekent dat we onze gemeentelijke regels stap voor stap overzetten van het tijdelijke naar het definitieve deel van het plan.
Eerst richten we ons op het stedelijk gebied. Daar beschrijven we de verschillende gebiedsidentiteiten op basis van de Omgevingsvisie. Deze identiteiten vormen de basis voor de regels: sommige blijven thematisch, andere worden per gebied opgesteld. In sommige gevallen kunnen regels worden vereenvoudigd of zelfs afgeschaft.
Na 2027 doen we hetzelfde voor het landelijk gebied. Daarna volgen de overige regelingen, zoals gemeentelijke verordeningen die verplicht moeten worden overgezet en nog geldende ruimtelijke plannen die niet onder stedelijk of landelijk gebied vallen.
Ook al verleende omgevingsvergunningen (zoals BOPA’s) worden in dit proces meegenomen.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Vaststelling van het Omgevingsplan.

Streefwaarde: Het Omgevingsplan stedelijk is medio 2027 vastgesteld.

• Indicator 2: Participatie gericht op gebiedsidentiteit.

Streefwaarde: Gereed halverwege 2026.

Grondexploitaties

Doel 1: Financiële en beleidsmatige grip op ontwikkellocaties.

Activiteit:

• Actualiseren van grondexploitaties.

Toelichting:
De gemeente actualiseert jaarlijks de grondexploitaties en rapporteert hierover in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG). De in 2025 nieuw geopende grondexploitaties worden ook meegenomen in het MPG proces van 2026. Zo blijft de gemeente financieel en inhoudelijk in control over ontwikkellocaties.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Geactualiseerde grondexploitaties

Streefwaarde: In 2026 zijn 4 grondexploitaties geactualiseerd.

Wonen

Doel 1: Sturen op betaalbare woningbouw en woonzorgvormen.

Activiteiten:

• Toepassing Verordening sociale en middel dure woningbouw Leidschendam-Voorburg 2022.
• Inzet Subsidieregeling toegankelijke woningbouw Leidschendam-Voorburg.

Toelichting:
De vraag naar betaalbare woningen neemt steeds verder toe, versterkt door de opgave voor de huisvesting van aandachtsgroepen. De gemeente stuurt waar mogelijk op de nieuwbouw van een substantieel aantal betaalbare woningen. Binnen de bestaande woningvoorraad wordt optoppen en woningsplitsen gefaciliteerd en gestimuleerd.
We gaan zoveel mogelijk betaalbare woningen aan de woningvoorraad toevoegen volgens de Woondeal Haaglanden, om de woningvoorraad toegankelijker te maken voor starters, doorstromers en huishoudens met een middeninkomen. We leggen daarbij de nadruk op het sociaal en middensegment (zowel huur als koop) en op een aanbod dat anticipeert op de verwachte woonzorgvraag van de (toekomstige) inwoners van Leidschendam-Voorburg. Hierbij sturen we op minimaal 2/3 betaalbaar en minimaal 30% sociale huur. We zetten in op doorstroming uit de betaalbare woningbouw, meer ruimte voor creatieve en flexibele oplossingen en het tegengaan van woningspeculatie en huisjesmelkers. De Verordening sociale en middeldure woningbouw Leidschendam-Voorburg 2022 is hierbij leidend. Deze verordening stelt voorwaarden aan nieuwbouwprojecten met betrekking tot het aandeel betaalbare woningen dat moet worden gebouwd.

De gemeente kijkt actief naar kansen om ruimte te maken voor nieuwe woningen, bijvoorbeeld door gecombineerde bestemmingen van wonen en maatschappelijk vastgoed, het zogeheten ‘optoppen’ of splitsen van bestaande woongebouwen, het realiseren van vormen van flexwonen en het benutten van bestaande plekken voor kortdurende tijdelijke huisvesting voor spoedzoekers.
De gemeente stelt subsidie beschikbaar om de bouw van toegankelijke geclusterde woningen met ontmoetingsruimten voor ouderen en mensen met een beperking te stimuleren.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Toename van het aantal betaalbare woningen.

Streefwaarde: In 2026 zijn 275 sociale huurwoningen en middeldure huur- en koopwoningen gerealiseerd.

• Indicator 2: Ruimtelijke verdichting voor extra woningaanbod zonder nieuwbouwlocaties.

Streefwaarde: In 2027  zijn 14 extra woningen gerealiseerd via optopping en woningsplitsing.

Doel 2: Stimuleren doorstroming uit grote eengezinswoningen.

Activiteit:

• De inzet van seniorenmakelaars.

Toelichting:
De stagnatie van de doorstroming vanuit schaarse woningen naar een geschikte woning neemt steeds verder toe. Het organiseren van aanvullende ondersteuning kan de doorstroming naar een toegankelijke woning bevorderen. De seniorenmakelaar kan bewerkstelligen dat inwoners van de gemeente, waarvoor deze complexen toegankelijk zijn, in het complex komen wonen. Daarmee is het doel van de seniorenmakelaar het bevorderen van doorstroming van bewoners naar een woning die voor hen meer geschikt is en het vrijmaken van schaarse woningen. De gemeente financiert de seniorenmakelaars in cofinanciering met de grootste woningcorporaties in Leidschendam-Voorburg.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Doorstroming van inwoners stimuleren met behulp van de seniorenmakelaars van woningcorporaties.

Streefwaarde: Jaarlijks stromen minimaal 25 inwoners  door naar een geschiktere woning met behulp van de seniorenmakelaars.

Doel 3: Sturen op betaalbare woningen voor jongeren en starters.

Activiteiten:

• Het faciliteren van meer huisvesting voor jongeren en starters.
• Het aanpassen van het vereiste minimale gebruiksoppervlak van sociale woningbouw.

Toelichting:
De wachttijd voor jongeren voor een goedkope woning is fors. We willen de wachttijd verminderen door meer specifieke woningen voor jongeren te bouwen. Daarnaast zal een verlaging van de vereiste minimale gebruiksoppervlak in de Verordening sociale en middeldure woningbouw Leidschendam-Voorburg 2022 in 2025 in werking treden. Door deze aanpassing kunnen er meer kleine, betaalbare woningen gebouwd worden waar veel vraag naar is onder jongeren en starters.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Vergroting van het betaalbare woningaanbod voor jongeren en starters.

Streefwaarde: In 2026 zijn 138 betaalbare woningen voor jongeren en starters gerealiseerd aan de Vlietweg.

Doel 4: Huisvesting aandachtsgroepen.

Activiteiten:

• We maken van prestatieafspraken met de huurdersorganisaties en woningcorporaties over de huisvesting van aandachtsgroepen.

Toelichting:
Naast de huisvesting van reguliere woningzoekenden die zijn aangewezen op een sociale huurwoning, is de gemeente verantwoordelijk voor de huisvesting van aandachtsgroepen. In het wetsvoorstel Versterkingsregie volkshuisvesting zijn als aandachtsgroep benoemd: (arbeids)migranten, kwetsbare (oudere) inwoners, de uitstroom uit Jeugdzorg, GGZ - en LVB -zorginstellingen, woonwagenbewoners en de maatschappelijke opvang van inwoners die dakloos zijn of dreigen te worden. In de Huisvestingsverordening moet de gemeente de voorrangspositie van urgente groepen (uitstromers, mantelzorgers en daklozen) regelen. Deze zijn veelal aangewezen op een goedkope huurwoning, al dan niet met begeleiding.
Jaarlijks bepalen gemeente, huurders en corporaties hoeveel woningen binnen het vrijkomende woningaanbod bestemd zijn voor aandachtsgroepen.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Toegang tot passende huisvesting voor kwetsbare doelgroepen.

Streefwaarde: In 2026 wordt 9% van de vrijkomende corporatiewoningen toegewezen aan uitstromers uit (jeugd)zorg en dakloze inwoners, en 9% aan statushouders.

Doel 5: Leefbaarheid

Activiteiten:
We sturen op een evenwichtige verdeling van woningtypen en aandachtsgroepen.

Toelichting:
Voor de leefbaarheid stuurt de gemeente Leidschendam-Voorburg op een evenwichtigere verdeling van goedkope en dure woningen in wijken en projecten dan nu het geval is. We streven bij woningbouwprojecten naar een gemengde samenstelling van bewoners. Ook initiatieven voor woningsplitsing en kamerverhuur worden getoetst aan leefbaarheid in het betreffende gebied.
In lijn met het wetsvoorstel ‘Versterking regie volkshuisvesting’ en regionale woningmarktafspraken sturen we op een evenwichtige verdeling van de aandachtsgroepen en geven daar voorrang aan.
We werken toe naar balans in onze woningvoorraad met 30% sociaal, 40% middelduur en 30% duur, evenwichtig verdeeld over de wijken in de gemeente. De gemeente stuurt bij ontwikkellocaties op meer diversiteit in woningtypologieën.

Indicatoren en streefwaarden:

• Indicator 1: Stimuleren van inclusieve en toekomstbestendige woningbouw.

Streefwaarde: Minimaal 20% van de nieuw toe te voegen woningen in 2026 voldoet aan eisen voor gevarieerd gebruiksoppervlak en toegankelijkheid, zoals nultredenwoningen of geclusterde woonvormen, om in te spelen op diverse woonbehoeften.